Dijital Emek Platformlarında Çalışanların Psikolojik İyi Oluşlarının Sosyal ve İş Yaşamı ile İlişkisinin İncelenmesi = Examining the Relationship Between the Psychological Well-Being of Employees on Digital Labor Platforms and Their Social and Work Life

Abstract

Psikolojik iyi oluş, insan hayatının ve örgütlerin de önemli bir parçasıdır. Çalışanların psikolojik iyi oluşlarını anlamak, iş davranışlarını, tutumlarını, verimliliklerini, iş yaşamının kalitesini ve örgütlerin sürdürülebilirliğini etkileyen dinamiklerin ortaya konulması açısından gereklidir. Yeni istihdam biçimlerinden olan dijital emek platformlarında çalışanların psikolojik iyi oluşlarının incelenmesi hem teorik hem de ampirik çalışmalara katkı sağlaması bakımından öneme sahiptir. Bu araştırmada, dijital emek platformlarında çalışanların psikolojik iyi oluş düzeyleri ve alt boyutları olan işte kişilerarası uyum, işte gelişebilme, işte yetkinlik hissi, işte algılanan tanınma ve işte kararlara katılım isteği ile yaşam ve iş tatminleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma nicel yöntemle gerçekleştirilmiş, veriler anket yoluyla toplanmıştır. Çalışmada uluslararası literatürde geliştirilmiş olan İşte Psikolojik İyi Oluş ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanarak kullanılmıştır. Araştırmaya Türkiye'de ikamet eden, 18 yaşını doldurmuş, web tabanlı platformlarda en az 6 ay süreyle çalışan 394 kişi katılmıştır. Veriler, korelasyon ve regresyon analizleriyle değerlendirilmiştir. Bulgular, işte psikolojik iyi oluş ve alt boyutlarının, yaşam ve iş tatmini ile pozitif ilişkili olduğunu göstermektedir. Çoklu regresyon analizine göre; yaşam tatminini en güçlü şekilde etkileyen alt boyutlar işte gelişebilme, işte yetkinlik ve işte algılanan tanınma arzusudur. İş tatminini en güçlü şekilde etkileyen alt boyutlar ise işte kişilerarası uyum ve işte algılanan tanınma arzusudur. Sonuç olarak araştırmanın bulguları farklı örneklemlerde yapılan araştırmaların bulgularını desteklemekte ve çalışanların psikolojik iyi oluş düzeylerinin iş ve sosyal yaşam için oldukça önemli olduğunu göstermektedir. Ayrıca çalışanların çaba ve başarılarının takdir edilmesine yönelik bir ihtiyaç olarak görülen işte tanınma arzusu, bireylerin değerli ve anlamlı hissetmelerini sağlayarak hem yaşam hem iş tatmini için kritik önem taşıdığı görülmektedir.

Psychological well-being is an essential aspect of human life and organizations. Understanding employees' psychological well-being is crucial for identifying the dynamics influencing work behaviors, attitudes, productivity, quality of work life, and organizational sustainability. Examining the psychological well-being of employees working on digital labor platforms, which represent new forms of employment, holds significant importance in contributing to both theoretical and empirical studies. This research investigates the relationship between the psychological well-being levels of employees on digital labor platforms and its sub-dimensions—interpersonal harmony at work, ability to develop at work, sense of competence at work, perceived recognition at work, and desire to participate in decisions at work—and their life and job satisfaction. The research was conducted using a quantitative method, and data were collected through a survey. In the study, the Psychological Well-Being at Work scale, developed in the international literature, was adapted into Turkish and used. The sample consisted of 394 individuals residing in Turkey, aged 18 and above, who had worked on web-based platforms for at least six months. The collected data were analyzed using correlation and regression techniques. The findings indicate that psychological well-being at work and its sub-dimensions are positively associated with life and job satisfaction. According to multiple regression analyses, the sub-dimensions that most strongly influence life satisfaction are the ability to develop at work, sense of competence at work, and perceived recognition at work. In contrast, the sub-dimensions most strongly affecting job satisfaction are interpersonal harmony at work and perceived recognition at work. In conclusion, the findings align with those of previous studies conducted on different samples, highlighting the critical importance of employees' psychological well-being for work and social life. Additionally, the desire for recognition at work, viewed as a need for employees to have their efforts and achievements appreciated, is shown to play a pivotal role in enhancing both life and job satisfaction by making individuals feel valued and meaningful.