Sürdürülebilirlik için eğitim alanındaki sıfır atık yönetimi örneği : Sakarya Üniversitesi = Zero waste management example in education for sustainability : Sakarya University

Abstract

Artan nüfus ve değişen dünya standartlarının bir sonucu olarak, yaşamsal alanlarda bir daralma ve kullanım sıklığından dolayı kaynaklarımızın tükenmesi söz konusudur. Kaynaklarımızı yönetmekte hala zorluk çekerken, gelecek nesillere sürdürülebilir bir yaşam bırakmak mümkün görünmüyor. Daha yaşanabilir bir dünya ile neslimizin devamında kaynaklarla sorun yaşamamak için "Sıfır Atık" konusuna daha fazla önem vermeliyiz. Bu amaçla yapılan çalışmada, çeşitli faktörler göz önüne alınarak Sıfır Atık yönetiminin kurulması ve Yaşam Döngüsü Analizinin yapılması incelenmiştir. Bunun için üniversitedeki oluşan atıklar ve miktarları incelenip, karakterizasyon çalışması yapılmıştır. Ek olarak, sıfır atık alanında bilinci, bilgiyi ve davranışı ölçmek adına anket çalışması yapılmıştır. Üniversitemizdeki merkez kantinde çıkan atıkların miktarlarının büyükten küçüğe doğru sıralanışı cam, plastik, kağıt şeklinde olmuştur. Atığın %26 sının cam, %19 u plastik, %16 sının kağıt olduğunu incelenmiştir. Yemekhane atıklarının %89 unun yemek artıklarından ve %8 inin plastik su şişelerinden, ayran kaplarından ve ekmek poşetinden kaynaklandığı görülmüştür. Ayrıca çıkan anket sonuçları üzerine; üniversitemizde var olan geri dönüşüm kutularının yaklaşık %62 oranında öğrenciler tarafından farkındalık sağlandığı görülmektedir. Fakat öğrencilerin yaklaşık %14 kadarı, bu kutuların bilincinde değildir. Bu bilgilere dayanarak üniversitemizdeki öğrencilerin, akademisyenlerin ve çalışanların sıfır atık konusunda daha fazla eğitim ve bilgilendirme çalışmaları yapılmalıdır. Üniversitemizde öğrencilere farkındalık sağlamak adına eğitim alınan dersliklerin her katına ergonomik ve dikkat çeken geri dönüşüm kutuları tedarik edilmelidir. Tez çalışmasında yaşam döngüsüne de yer verilmiş olup, kullanılan program Simapro 9.5.0.2 versiyonudur. Analiz hesaplama ve etki değerlendirilmesi parametreleri değerlendirmek için, CML-IA yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca çalışmada; Abiyotik tükenme, Abiyotik tükenmesi (fosil yakıtlar), Küresel ısınma (GWP100a), Ozon tabakasının incelmesi (ODP), İnsan toksisitesi, Tatlı su su ekotoksu, Deniz sularında ekotoksisite, Karasal ekotoksisite, Fotokimyasal oksidasyon, Asitleşme, Ötrofikasyon etki kategorilerine göre inceleme yapılmıştır. Çalışmada üniversite atıklarını, tehlikeli-ambalaj-diğer olarak 3 gruba ayırdık. Ambalaj atıkları Simapro tabanından aldığımız geri dönüşüm tesisine, tehlikeli atıkları yakma tesisine, diğer atıkları da düzenli depolamaya gönderildi. Bu atıklar aynı zamanda taşıma işlemine de tabii oldu. Taşırken yakma tesisi için gidiş dönüş 70 km, Ambalaj atıkları için gidiş dönüş 20 km, diğer atıklar için gidiş dönüş 30 km mesafe kat edildi. Dolayısıyla analiz çalışmasında hem taşıma hem atık türlerine göre 3 ayrı tesis kriter alındı. CLM-IA metodu ile yapılan bu analizde, ilk olarak tesisin etkisi ikinci olarak taşımanın etkisi görülmüştür

As a result of the increasing population and changing world standards, there is a shrinkage in vital areas and a depletion of our resources due to the frequency of use. While we still have difficulty managing our resources, it does not seem possible to leave a sustainable life to future generations. With a more livable world, we should give more importance to the "Zero Waste" issue in order not to have problems with resources in the continuation of our generation. In this study, the establishment of Zero Waste management and Life Cycle Analysis were examined by considering various factors. For this, the wastes generated at the university and their amounts were examined and a characterization study was conducted. In addition, a survey was conducted to measure awareness, knowledge and behavior in the field of zero waste. The order of the amount of wastes from the central canteen in our university from large to small has been in the form of glass, plastic, and paper. It was observed that 26% of the waste was glass, 19% plastic and 16% paper. It was observed that 89% of the dining hall wastes originated from meal residues and 8% from plastic water bottles, ayran pots and bread bags. In addition, upon the results of the survey; It is observed that approximately 62% of the recycling bins available at our university raise awareness by students. But about 14% of students are not aware of these boxes. Based on this information, more education and information activities should be carried out for students, academicians and employees at our university on zero waste. In order to raise awareness for students at our university, ergonomic and attractive recycling boxes should be supplied to each floor of the classrooms where they are trained. Alternative actions suggested to be taken within the university; • Trainings for awareness should be increased, • Visual perception in individuals should be focused on and waste separation application studies should be supported • University waste days and sustainability events should be organized • Activities and lesson planning that can be applied both theoretically and practically and that will attract attention in individuals should be made If the steps specified in the articles are implemented, the existing positive awareness will gain additional momentum in a positive direction. Thanks to this momentum, the existing toxic effect in the ecosystem will decrease and individuals will take a step towards leaving a more livable world for the next generations. The thesis includes a life cycle analysis, utilizing the Simapro 9.5.0.2 software version. To evaluate the analysis calculations and impact assessment parameters, the CML-IA method was employed. Furthermore, the study investigates various imp