SÜRDÜRÜLEBİLİR YAPI TASARIMI ÇERÇEVESİNDE BÜTÜNLEŞİK TASARIM YÖNTEMİ

Abstract

Kentlerde her geçen gün büyüyen yapılı çevreler, dünyada giderek artan ve çevreyi tehdit eden hammadde ve enerji tüketimi ile karbondioksit salınımının artmasına sebep olmaktadır. Özellikle günümüz binaları, yapı yaşam döngüsü boyunca tasarım aşamasından itibaren çeşitli sebeplerle sürdürülebilirliğe dair pek çok kaygı ile örtüşmemektedir. Geleneksel tasarım süreci içerisinde tek başına karar alan ve uygulamaya aktaran mimarların bu sonuç üzerindeki etkileri büyüktür. Dahası, uygulama aşamasında sürece sonradan dahil olan profesyonellerin kendi uzmanlık alanlarına dair gerekleri projeye entegre etmesi ile proje üzerinde yaşanan değişiklikler sürdürülebilir yapı/yaşam kaygısına daha en başından aykırı bir durum oluşturmaktadır. Bu durum çevresel zararların yanı sıra malzeme kaybı, fazladan enerji tüketimi, öngörülemeyen uygulama güçlükleri, mekânsal niteliklerin aşağı çekilmesi gibi pek çok olumsuzluğu beraberinde getirmektedir. Yapı sektörünün enerji kaynaklarının yaklaşık %40’ının, su kaynaklarının yaklaşık %25’inin tüketiminden ve dünya sera gazı emisyon salınımının yaklaşık üçte birinden sorumlu olması, enerji politikalarında bu sektöre yön verecek çalışmaların gerekliliğini doğurmuştur. Öncelikli amacı, bir binanın uzun vadeli sürdürülebilirliğini desteklemek için enerji verimliliğini en üst düzeye çıkaran mimari çözümler geliştirerek yüksek performanslı/ yeşil binalar inşa etmek olan bütünleşik tasarım yöntemi, günümüz tasarımlarına yeni bir bakış açısı ve yaklaşım getiren ideal bir strateji olmaktadır. Binaların bulundukları çevreye verdikleri zararı en aza indirmek ve binaların niteliğini üst seviyelere taşımak amacıyla tasarım sürecinin ilk aşamalarından itibaren farklı uzmanlık alanlarının bir arada çalışmasını öngören bütünleşik tasarım, yerin iklimsel, coğrafik ve topografik gerekleri çerçevesinde minimum kaynak tüketimi öngörerek, binadan beklenen konfor koşullarının sağlanabilmesine ve optimum çözümlerin üretilebilmesine dair detaylı düşünme süreçlerini içeren bir çalışma modelidir. Çalışmada, Türkiye yapı sektörü için uygun olduğu ortaya konulan tasarım modelinin, akış süreci irdelenmiş, örnek incelemesiyle uygulanabilirliği ve faydaları belirtilmiştir. Çalışmanın, Türkiye’deki tasarımcılar, uygulayıcılar, kullanıcılar ve işverenler olarak tüm proje paydaşlarına, konuya ilişkin bilinç oluşturulması yöntemin özümsenmesi ve yaygınlaşması için öz bir altlık olması hedeflenmiştir.