Sünen'i çerçevesinde Nesâî'nin kaynakları = The sources of al-Nasāʾī in the framework of his Sunan

Abstract

Bu çalışmada "Kütüb-i Sitte" içerisinde yer alan Sünenü'n-Nesâî'nin kaynakları detaylı bir şekilde incelenmiştir. Çalışma, hadis literatüründe önemli bir yer tutan Nesâî'nin eserinde hadis rivayet zincirlerini sistemli bir şekilde incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, klasik hadis eserleri ile modern dijital araçlar kullanılarak gerçekleştirilen kapsamlı bir literatür taraması ve dokümantasyon yöntemine dayanmaktadır. Nesâî'nin Sünen'inde bulunan hadislerin kaynakları, isnad zincirleri üzerinden detaylı bir şekilde çözümlenmiş ve bu zincirler Excel tablolarına dökülerek analiz edilmiştir. Tezde, Nesâî'nin eserinde en sık rastlanan kaynakların ve hocalarının kimler olduğu belirlenmekte ve bu hocaların güvenilirlik durumları ile coğrafi dağılımları değerlendirilmektedir. Ayrıca söz konusu hocaların eserlerinin Nesâî'nin rivayetlerinde nasıl kullanıldığı konusunda ve hadis literatüründe bu kaynakların yerini netleştirmek için bir analiz sunulmaktadır. Kaynak taraması neticesinde, Nesâî'nin hocalarının dışında daha bazı eski yazılı kaynaklardan da istifade ettiği ortaya konulmaktadır. İsnadlardaki basamaklar üzerinde yapılan inceleme, Hz. Peygamber'den Nesâî'ye kadar hadislerin genel olarak coğrafi seyrini ve isnadların farklı basamaklardaki râvilerin cerh ve ta'dil durumlarını detaylıca ortaya koymuştur. Çalışma hadis ilminde rivayet zincirlerinin güvenilirliği ve metodolojik yaklaşımlar üzerine yeni perspektifler kazandırmaktadır. Nesâî'nin hadis rivayetlerinde kullandığı yöntemler ve kaynakların sistematik incelenmesi, dijital beşeri bilimler alanındaki yenilikçi araştırma yöntemlerinin önemini göstermektedir. Bu çalışma, hem teorik hem de pratik hadis ilmi açısından önemli katkılar sağlamakta, özellikle rivayet zincirlerini değerlendirme tekniklerine yeni yaklaşımlar sunmakta ve böylece gelecek çalışmalar için yararlı bir kaynak oluşturabileceği ümit edilmektedir.

In this study, the sources of Sunan al-Nasāʾī, which is included in the "Kutub al-Sitte", are analyzed in detail. The study aims to systematically analyze the chains of hadīth narration in al-Nasā'i's work, which has an important place in the hadīth literature. The research is based on a comprehensive literature review and documentation methodology using classical hadīth works and modern digital tools. The sources of the hadīths in al-Nasāʾī's Sunan were analyzed in detail through isnad chains and these chains were analyzed in Excel spreadsheets. The thesis identifies the most common sources and teachers in al-Nasāʾī's work and evaluates their reliability and geographical distribution. It also provides an analysis of how the works of these teachers are used in al-Nasāʾī's narrations and clarifies the place of these sources in the hadīth literature. The literature review reveals that al-Nasā'ī made use of some older written sources in addition to his teachers. The analysis of the steps in the isnads reveals in detail the geographical course of the hadīths from the Prophet to al-Nasāʾī and the jarh and taʿdīl status of the narrators at different steps in the isnads. The study provides new perspectives on the reliability of narration chains and methodological approaches in the science of hadīth. The methods used by al-Nasāʾī in narrating hadīth and the systematic examination of the sources show the importance of innovative research methods in the field of digital humanities. This study makes important contributions to both theoretical and practical hadith scholarship, especially in terms of new approaches to the techniques of evaluating narration chains, and it is hoped that it will be a useful source for future studies.