1950-1980 döneminde iktidar ve muhalefet partilerinin siyasi ve ideolojik temsilleri: Seçim afişleri ve beyannameleri örneğinde bir eleştirel söylem çözümlemesi = The political and ideological representations of the ruling and opposition parties in the 1950-1980 period: A critical discourse analysis based on election posters and declarations

Abstract

Siyasal iletişim yöntemleri açısından incelendiğinde, 1950-1980 yılları Türk siyasi tarihi açısından yeniliklerle tanışılan bir dönemi anlatmaktadır. Dünyada siyasal iletişimin profesyonelleşmeye başladığı bu dönemde Türkiye çok partili siyasi hayata geçmektedir. Cumhuriyetin kurucu anlayışını temsil eden iktidar partisi CHP'nin meclise getirdiği yasa tasarısıyla Türk demokrasinin inşa sürecini tamamlama sürecini başlatmıştır. Böylelikle, Türkiye II. Dünya Savaşı'nın ardından dünyayı saran demokratikleşme sürecine dahil olmuştur. Bu yeni dönem Türk siyasetine birçok siyasi parti ve lider kazandırmıştır. Ancak bu otuz yıllık dönemin her on yıllık periyodun ardından gelen üç askeri darbe nedeniyle demokrasiye geçişin sancılı bir süreç olduğu söylenebilir. 1950-1980 yılları arasındaki otuz yıllık bu dönemi inceleyen bu çalışmanın amacı; bu otuz yıllık dönemde gerçekleşen sekiz genel seçimde iktidar ve ana muhalefet partilerinin seçim kampanyalarında kullandığı beyannamelerin ve afişlerin dilsel tercihler ve özelliklerini inceleyerek; hangi ikna stratejilerinin kullanıldığını, hangi toplumsal, politik, ideolojik olguları öne çıkarıldığını ve nasıl temsil edildiklerini araştırmaktır. Çalışmanın ilk bölümünde siyasal iletişim, retorik, propaganda ve kampanya kavramaları tartışılmaktadır. İkinci bölümde 1950-80 yıllarının tarihsel arka planı incelenmektedir. Araştırma kapsamında CHP-DP/AP tarafından hazırlanan on üç seçim beyannamesinin içerik analizi yapılarak seçim kampanyalarının temaları belirlenmiştir. Bununla birlikte sekiz genel seçim için hazırlanan doksan dört afiş eleştirel söylem çözümlemesi metoduyla incelenmiştir. Afişi oluşturan metinler Teun A. Van Dijk'ın ideolojik kare ve iç grup-dış grup kutuplaştırma stratejisi yöntemleriyle analiz edilmiştir. Araştırmanın konusu olan CHP-DP/AP iktidar ve ana muhalefeti partileri gibi merkez sağ ve sol partileri de temsil etmektedirler. Bu anlamda çalışma, afişlerin gerek ideolojik gerekse iktidar/muhalefet ekseninde söylem farklılıklarını ortaya koymaktadır.

In terms of Turkish political history, the 1950-1980 period can basically be characterized with the transition to the multi-party era and the acceleration of the construction of Turkish democracy with the increasing influence of the democratization trend in Turkey, which was also effective all over the world after World War II. On the other hand, these processes were quite challenging due to the three military coups that followed each decade of this thirty-year period. At the same time, in this period when political communication started to be professionalized in the world, many innovations were realized in Turkey in terms of political communication methods. In such a context, this study, which is theoretically shaped by the critical political communication paradigm, examines the declarations and posters used in the election campaigns of the ruling and main opposition parties in eight general elections between 1950 and 1980. Methodologically, thirteen election declarations and ninety-four election posters prepared by CHP-DP/AP were analyzed using content analysis and Van Dijk's Critical Discourse Analysis. As a result of the study, it can be said that almost all of the election posters use the strategy of in-group-out- group polarization, that the political and ideological representations of the election campaigns are quite different from each other, and that the themes and discourses of the election campaigns of both parties change at different positions and times.