Bireylerin Sosyal Sağlık Düzeyinde Sosyal Statünün Rolü: Kocaeli İli Örneği = The Role of Social Status at Individuals' Social Health Level: The Case of Kocaeli Province

Abstract

Sosyal statü, bir kimsenin toplum içindeki durumunu ifade etmektedir ve yaşamın birçok alanında etkisini göstermektedir. Bireylerin sosyal sağlık düzeyinde sosyal statünün etkisinin değerlendirilmesi; sağlık hizmetlerinin etkili, verimli ve hakkaniyete uygun bir şekilde organize edilmesini ve sunulmasını amaçlayan, toplumsal refahın artmasında etkili olan sağlık yönetimi için önem arz etmektedir. Çalışmanın nihai amacı, bireylerin sosyal sağlık düzeyleri ve sosyal statüleri arasındaki ilişkinin ve sosyal statünün sosyal sağlık düzeyine etkisinin değerlendirilmesidir. Çalışma, Kocaeli ilinde araştırmaya katılmayı kabul eden 25 yaş ve üzeri 405 birey ile gerçekleştirilmiştir. Nicel araştırma yöntemi kullanılan çalışmada veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Anket; sosyo-demografik bilgi formu, Erkoç (2021) tarafından Türkçeye uyarlanan Sosyal Sağlık Ölçeği, Adler ve diğerleri (2000) tarafından geliştirilen MacArthur Sosyal Statü Ölçeği'nden oluşmaktadır. Elde edilen verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, güvenirlik ve geçerlilik analizleri, bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans (ANOVA) analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışma bulgularına göre, bireylerin öznel sosyal statü ve nesnel sosyal statüleri ortanın üzerindedir. Sosyal sağlıkları orta düzeyde olup; aile alt boyutu ortalaması en yüksek; toplum alt boyutu ortalaması en düşüktür. Bireylerin öznel sosyal statüleri ve sosyal sağlık düzeyleri arasında anlamlı, pozitif yönde ve düşük bir ilişki saptanırken; nesnel sosyal statüleri ve sosyal sağlık düzeylerinde anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Araştırmada, bireylerin öznel sosyal statülerinin sosyal sağlık düzeylerini etkilediğine ulaşılmaktadır. Bu doğrultuda hem politika yapıcıların hem de bireylerin öznel sosyal statü ve etkilerini daha iyi bir şekilde anlamlandırabilmesi için bireylerin öznel sosyal statülerini değerlendirirken göz önünde bulundurdukları unsurların incelenmesi ve sağlıkta eşitsizlikleri azaltacak, toplumsal katılımı artıracak politikaların geliştirilmesi önerilmektedir.

Social status refers to a person's status in society and has an impact on many areas of life. Evaluating the impact of social status on the social health level of individuals is important for health management, which aims to organize and provide health services in an effective, efficient and equitable manner and is effective in increasing social welfare. The ultimate aim of the study is to evaluate the relationship between social health levels and social status of individuals and the effect of social status on social health levels. The study was conducted with 405 individuals aged 25 and over who agreed to participate in the study in Kocaeli province. Quantitative research method was used in the study and questionnaire method was used as a data collection tool. The questionnaire consists of socio-demographic information form, Social Health Scale adapted into Turkish by Erkoç (2021), MacArthur Social Status Scale developed by Adler et al. (2020). Descriptive statistics, reliability and validity analyses, independent sample t-test, one-way variance (ANOVA) analysis, correlation analysis and regression analysis were used to analyze the data obtained. According to the findings of the study, individuals' subjective social status and objective social status are above average. Their social health is at a medium level; with the highest mean for the family sub-dimension and the lowest mean for the community sub-dimension. There was a significant, positive and low correlation between individuals' subjective social status and social health levels, while there was no significant correlation between their objective social status and social health levels. The study concludes that individuals' subjective social status affects their social health levels. Accordingly, in order for both policy makers and individuals to make better sense of subjective social status and its effects, it is recommended to examine the factors that individuals consider when evaluating their subjective social status and to develop policies that will reduce inequalities in health and increase social participation.