Osmanlı sonrası dönemde Suriye'de Sünniliğin siyasi bekası (1920-1970): Haznevi Okulu ve Suriye İhvanı = Political survival of Sünnism in Syria in the post-Ottoman era (1920-1970): Haznevi School and Syrian Muslim Brotherhood

Abstract

Bu çalışmada din ve siyaset literatüründe önemli bir yere sahip olan Sünniliğin 1920-1970 yılları arasında Suriye'deki siyasi bekasını korumaya yönelik geliştirdiği çıkış stratejileri incelenmektedir. Bunu yaparken seçmen teorisinin kuramsal çerçevesi kullanılmaktadır. Fransız mandasının ilk dönemlerinde siyasi alandan dışlanan Sünnilerin başarılı çıkış stratejileri geliştirerek siyasi alana dahil olduğu ve 1963 yılına kadar siyasi bekasını koruduğu bu çalışmanın iddiasını oluşturmaktadır. Dışlandığı dönemde siyasi alana dahil olmak ve çıkarlarını korumak yerine sosyal bir hareket olarak varlığını sürdürmüştür. Bu durum toplumsal alanda güçlenmesine ve kapasitesini arttırmasına imkan tanımıştır. 1928 yılına gelindiğinde diğer rakipleriyle işbirliğine dayalı bir strateji benimseyen Sünniler, Ulusal Blok'u desteklemiştir. Bu işbirliği Suriye'nin bağımsızlığını kazanmasını kolaylaştıran ana unsurlardan biridir. Sünnilik askeri darbelerin olduğu 1947-1963 yılları aralığında politik bir parti olarak sınırlı sayıda da olsa mecliste temsiliyet hakkı kazanarak siyasi bekasını sürdürmüştür. Suriye ordusu içerisinde yeterince etkin olamaması ve yaşadığı iç bölünmeler 1963 sonrası dönemde siyasi bekasını korumasına imkan vermemiştir.

In this study, the exit strategies developed by Sunnism, which has an important place in the literature of religion and politics, to protect its political survival in Syria between 1920-1970 are examined. In doing this, the theoretical framework of the Selectorate theory is used. The argument of this study is that the Sunnis, who were excluded from the political arena in the first periods of the French mandate, were included in the political field with their successful exit strategies and their political survival until 1963. In the period when it was excluded, it continued its existence as a social movement instead of being in the political arena and protecting its interests. This situation allowed it to become stronger and increase Its capacity in the social field. By 1928, Sunnis supported the National Bloc, by adopting a cooperative strategy with other rivals. This cooperation was one of the main factors that facilitated Syria's independence. Sunnism, as a political party, continued its political survival by gaining representation in the parliament, albeit in a limited number, between the years 1947-1963, when there were military coups. It could not maintain its survival in the post-1963 period due to not having sufficient effect on the Syrian army and the internal divisions it experienced.