XIX. Yüzyıl Divan Şiirinde Halk Kültürü Unsurlarının Kullanımı = XIX. The Use of Folk Culture Elements in Century Divan Poetry

Abstract

XIX. yüzyıl divan şiirinin son asrı olarak kabul edilmektedir. Bu yüzyılda, içinde bulunan Arap ve Fars kültürünün etkisinin azalmaya başladığı ve XVIII. yüzyılda başlayan Mahallileşme akımıyla millî kültürün daha da ön plana çıktığı görülmektedir. Batılılaşmanın etkisiyle Batı'ya özentilik ve eski gelenekten kopma hâli, bu dönemde halka yönelik kültürel unsurların ön sıralarda yer almasına imkân tanımıştır. Bu durum bize divan şiirinin halktan kopuk olmadığını göstermiştir. Bu bağlamda, çalışma içerisinde divan şiiri ve halk şiirinin müşterek bir zemine oturduğu ve divan şiirinde bulunan halk kültürü unsurları gün yüzüne çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada öncelikli amaç "XIX. Yüzyıl Divan Şiirinde Halk Kültürü Unsurlarının Kullanımı"nı tespit etmek ve divan şairlerinin bu unsurları şiirlerinde nasıl kullandıklarını incelemektir. Divan edebiyatının en önemli hazinesi sayılan divanlardan hareketle hazırlanan bu çalışma, geçmişle gelecek arasında bir köprü görevi üstlenmiştir. Çalışmamız, XIX. yüzyıla ait 29 divan taranarak konuyla bağlantılı örnekler tespit edilerek ve tespit edilen örneklerin içlerinden ilgili beyitler seçilerek hazırlanmıştır. Çalışma, "Giriş", "XIX. Yüzyıla ve Halk Kültürü Unsurlarına Genel Bir Bakış", "XIX. Yüzyıl Divan Şiirinde Halk Kültürü Unsurlarının Kullanımı", "Sonuç" olmak üzere dört ana bölümden meydana gelmektedir. Tezin, "Giriş" kısmında çalışmanın konusu, amacı, yöntemi, kapsamı; "XIX. Yüzyıla ve Halk Kültürü Unsurlarına Genel Bir Bakış" bölümünde XIX. yüzyılın siyasi ve sosyal durumu ve divan edebiyatıyla halk edebiyatının kesişme noktalarına yer verildi. "XIX. Yüzyıl Divan Şiirinde Halk Kültürü Unsurlarının Kullanımı" başlığını taşıyan bölümde ise geçiş dönemleri; halk inanç ve inanışları, hekimliği, meteorolojisi, tiyatrosu, müziği, takvimi; oyunlar; sporlar; halk mimarisi; yeme-içme kültürü; giyim, kuşam ve süslenme; bayramlar, kutlamalar ve çeşitli eğleneceler; gelenek, görenek ve âdetler; günlük yaşamla ilgili halk kültürü unsurları; kalıp sözler hakkında bilgiler yer aldı. "Sonuç" bölümünde ise konuyla ilgili çeşitli yorumlama ve değerlendirmeler yapıldı.

XIX. The 19th century is considered the last century of divan poetry. In this century, the influence of Arab and Persian culture began to decline and in the 18th century. It is seen that national culture came to the fore even more with the Localization movement that started in the 19th century. Under the influence of Westernization, imitation of the West and breaking away from the old tradition allowed cultural elements for the public to come to the fore in this period. This situation has shown us that divan poetry is not disconnected from the public. In this context, the study tried to reveal that divan poetry and folk poetry have a common ground and the elements of folk culture in divan poetry. The primary aim of this study is "XIX. To determine the "Use of Folk Culture Elements in 21st Century Divan Poetry" and to examine how divan poets used these elements in their poems. This study, prepared based on the divans, which are considered the most important treasure of divan literature, serves as a bridge between the past and the future. Our study, XIX. It was prepared by scanning 29 divans from the 19th century, identifying examples related to the subject, and selecting relevant couplets from the identified examples. Study, "Introduction", "XIX. "A General Overview of the Century and Folk Culture Elements", "XIX. It consists of four main sections: "Use of Folk Culture Elements in Century Divan Poetry" and "Conclusion". In the "Introduction" section of the thesis, the subject, purpose, method, scope of the study; "XIX. In the section "A General Overview of the Century and Folk Culture Elements" The political and social situation of the century and the intersection points of divan literature and folk literature were included. "XIX. In the section titled "Use of Folk Culture Elements in 21st Century Divan Poetry", transition periods are; folk beliefs and beliefs, medicine, meteorology, theatre, music, calendar; games; sports; folk architecture; food and drink culture; clothing, adornment and adornment; holidays, celebrations and various entertainments; customs, traditions and customs; elements of folk culture related to daily life; Information about formulaic words was included. In the "Conclusion" section, various comments and evaluations were made on the subject.