Kentsel Politika Yapımında Ağ Yönetişimi Yaklaşımı: İstanbul Toplu Ulaşım Politikası Örneği = Network Governance Approach in Urban Policy Making: The Case of İstanbul Public Transportation Policy

Abstract

Kamu yönetimi disiplininin post-modern tartışma konularından biri olan ağ yönetişimi, günümüz ağ toplumlarında yeni bir örgütlenme modeli olarak görülmektedir. Gerek ulusal gerek yerel bağlamda politik ve yönetsel süreçlerin karmaşıklığı karşısında devlet, toplum, piyasa aktörleri arasında kurulan ağ ilişkilerine dayalı bu örgütlenme modeli iş birliği, koordinasyon, yatay ilişkiler, karşılıklı bağımlılık, gayri resmilik, çok aktörlülük, gönüllülük, müzakere gibi araçlar yoluyla sorunların çözülebileceğini önermektedir. Ancak yaklaşımın içerdiği ağ ve yönetişim unsurlarının varlığı, sorunların karmaşık niteliği bu örgütlenme modelinin daha detaylı ve eleştirel bir duruşla ele alınmasını gerekli kılmaktadır. Buradan hareketle çalışmanın ana sorunsalı, İstanbul toplu ulaşım politikalarının oluşturulması ve uygulanması süreçlerinde ağ yönetişimi yaklaşımının uygulanabilirliğinin araştırılması olarak belirlenmiştir. Böylece kentsel politika oluşturma ve uygulama süreçlerinde ağ yönetişimi yaklaşımı için teorik ve pratik bağlamlar içeren bir analiz çerçevesi oluşturarak aslında bir ağ yönetişimi analizi yapmak bu tez çalışmasının amacını oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda belirlenen temel ve alt araştırma soruları ekseninde teorik bölümlerde ağ ve yönetişim, ağ yönetişimi ve kentsel politika yapımı irdelenirken; çalışmanın üçüncü bölümünde nitel ve nicel tekniklerden faydalanılan İstanbul özelinde bir örnek olay incelemesi gerçekleştirilmektedir. Çalışmada ulaşılan sonuçlara göre genel anlamda ağ yönetişimi yaklaşımının karmaşık bir sorun olarak nitelendirilebilecek İstanbul toplu ulaşım politikalarının oluşturulması ve uygulanmasında bir işleyiş zeminine sahip olduğu ancak ilgili politika aktörleri arasındaki ağ ilişkilerinin niteliği ve aktörlerin ağ yönetişimi argümanlarına yönelik algılarından bağımsız ele alınamayacağı tespit edilmektedir. Ayrıca çalışmada daha spesifik olarak doğrudan ağ yönetişimi yaklaşımının öne çıkan argümanlarına, dolaylı olarak da İstanbul toplu ulaşım politikalarının aktör, sorun ve süreç temelli özelliklerine yönelik çıkarımlar yer almaktadır.

Network governance, which is one of the post-modern discussion topics of the public administration discipline, is seen as a new organizational model in contemporary network societies. Though the complexity of political and administrative processes in both national and local contexts, this organizational model based on network relations established between state, society and market actors suggests that problems can be solved through tools such as cooperation, coordination, horizontal relations, interdependence, informality, multi-actor, volunteerism, negotiation. However, the presence of network and governance elements included in the approach and the complex nature of the problems entail a more detailed and critical approach to this organizational model. From this point of view, the main problematic of the study has been determined as investigating the applicability of the network governance approach in the processes of building and implementing Istanbul public transportation policies. Thus, the purpose of this thesis is to make a network governance analysis by creating an analysis framework that includes theoretical and practical contexts for the network governance approach in urban policy making and implementation processes. On the basis of main and sub-research questions determined in line with this purpose, network and governance, network governance and urban policy making are examined in theoretical sections; in the third part of the study, a case study, qualitative and quantitative techniques are used, is carried out in Istanbul. According to the results obtained in the study, it is determined that the network governance approach in general has an operational ground in the creation and implementation of Istanbul public transportation policies, which can be described as a complex problem, but it cannot be considered independently of the nature of the network relations between the relevant policy actors and the actors' perceptions of the network governance arguments. In addition, the study contains more specifically inferences directly to the prominent arguments of the network governance approach and indirectly to the actor, problem and process-based features of Istanbul public transportation policies.