Özbekistan ulusal gazetelerinde kadına yönelik şiddet haberlerin analizi

Abstract

Dünyada ve toplumlarda mevcut sorunları konu edinmek medya açısından son derece önemli bulunmaktadır. Bu tür konulardan biri ise kadına yönelik şiddet konusudur. Medyada sunulan kadına yönelik şiddet haberleri, kendilerinde barındırdıkları unsurlar kapsamında toplumun kadına yönelik şiddet bakış açısını oluşturmakta. Son 3 yılda kadına yönelik şiddet konusunda Özbekistan'da önemli çalışmalar yapılmaktadır. Bu bağlamda kadına yönelik şiddet üzerine siyaset, ekonomi ve psikoloji alanlarında çalışmalar bulunmaktayken, medya alanında yazılı basın olarak yapılan çalışma neredeyse bulunmamktadır. Dolayısıyla araştırmada Özbekistan ulusal basınında kadına yönelik şiddetin nasıl ele alındığı ve kamuoyuna sunduğu araştırılmıştır. Çalışmada, Özbekistan ulusal gazetelerinin kadına yönelik şiddet haberlerini sunarken, kadın olgusuna yaklaşımı, şiddetin önlenmesine katkısı, farkındalık oluşturma ve tarafsızlığı gibi boyutları incelenmiştir. Çalışmada, Özbekistan'da tirajı yüksek olan 5 ulusal gazetenin 2022 senesindeki kadına yönelik şiddet haberleri taranmış ve nitel araştırma yöntemi kapsamında üçgenleme tekniği kullanılmıştır. Çalışma verileri içerik analizi, göstergebilim analizi yöntemi ve görüşme teknikleri ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda, Özbekistan'ın 5 ulusal gazetelerinde 2022 yılında toplam olarak 178 kadını konu alan haberler yayınlanmış, bunlardan 11 tanesi kadına yönelik şiddeti konu edinmiştir. İstatistiğe gore 2022 senesinde Özbekistan'da 42.000 şiddet olayı yaşanırken, ulusal gazeteler sadece 11 tanesini haber yapmıştır. Kadına yönelik şiddet haberleri ulusal gazetelerin parti ve parlamentoya ait olduğundan dolayı siyasi yönde haber yayınlamaktadır. Ayrıca kadına yönelik şiddet olayları konunun hassasiyeti, vakalar hakkında eksik bilgilerin iletilmesi ve ortaya çıkacak olumsuz sonuçlar nedeniyle az sayıda haber yapılmaktadır. Özbekistan'ın ulusal gazeteleri direk olarak kadına yönelik şiddet haberleri yerine, bilgilendirici, kamuoyu oluşturucu haberleri yansıtmaktadır. Özbekistan'da ulusal gazetelerin kadına yönelik şiddet haberlerine gazetede köşe yazısı, tek sütun ve sadece farkındalık yaratma şeklinde haberleri sunması eksik yönü olarak görülmektedir.

The news of violence against women presented in the media creates the society's perspective on violence against women within the scope of the elements they contain. In the last 3 years, important studies have been carried out in Uzbekistan on violence against women. But in the field of media, there is almost no work done as a written press. In the study, the approach to the phenomenon of women, their contribution to the prevention of violence and raising awareness, and the dimensions of impartiality while presenting the news of violence against women of national newspapers in Uzbekistan were examined. In the study, news of violence against women in 2022 from 5 national newspapers with high circulation in Uzbekistan were scanned and content analysis, semiotic analysis method and interview and triangulation technique were used within the scope of qualitative research method. As a result of the research, while news about 178 women were published in 5 national newspapers of Uzbekistan in 2022, 11 of them were about violence against women. Since the news of violence against women belongs to the party and parliament, national newspapers publish news in a political direction. In addition, there is little news about violence against women due to the sensitivity of the subject, the incomplete information about the cases and the negative consequences that may arise. National newspapers of Uzbekistan reflect informative, opinion-forming news. In Uzbekistan, it is seen as a shortcoming that national newspapers present news on violence against women in the form of a column, a single column and only awareness raising.