Tüketicilerin çevrimiçi alışverişlerinde akıllı teslimat noktalarını kullanma niyetini etkileyen faktörlerin incelenmesi = Examining factors that affect consumers' intention to use smart delivery points in their online shopping

Abstract

Son mil taşımacılığında ürün teslimat alternatifi olan akıllı teslimat noktaları dağıtım kanalına farklı bir bakış açısı kazandırmaktadır. Akıllı teslimat noktaları, internetten alışveriş yapan tüketicilerin ürün satın alımlarında ürün teslimat seçeneği olarak bir alternatif oluşturmaktadır. Özellikle tedarik zincirinin son aşaması olan kargolama süreci, çevreye verilen zararda büyük bir paya sahip olmakta ve işletmeler açısından en maliyetli seçenek olmaktadır. Bu kapsamda akıllı teslimat noktaları ön plana çıkmaktadır. Bu çalışma kapsamında araştırmanın amacı, internetten alışveriş yapan tüketicilerin akıllı teslimat noktalarını kullanma niyetini etkileyen faktörlerin incelenmesidir. Araştırmanın değişkenleri çevre bilinci, yeniliğe açıklık ve sosyal etki olarak belirlenmiş, gerekli verilerin toplanmasında anket yöntemi uygulanmıştır. Ankette 7'li Likert ölçeği kullanılmıştır ve ankete toplum 295 adet gönüllü tüketici katılım sağlamıştır. Araştırma değişkenlerine bağlı olarak, oluşturulan hipotezleri test etmek amacıyla, faktör analizi, güvenirlik analizleri ve regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda, internetten alışveriş yapan tüketicilerin çevre bilinci değişkeni, akıllı teslimat noktalarını kullanma niyetinde en önemli değişken olarak öne çıkmaktadır. Diğer değişken olan yeniliğe açıklık ise tüketicilerin karakteristik özelliklerine bağlı olarak, yenilikçi tüketicilerin akıllı teslimat noktalarını kullanma eğilimlerini olumlu yönde etkilemektedir. Son olarak sosyal etki değişkeni, tüketicilerin yeni bir ürün ve hizmeti deneyimleme aşamasında diğer tüketicilerin tecrübelerine dayanarak, akıllı teslimat noktalarını kullanma davranışını etkileyebilmektedir. Çalışma sonuçlarının tüketici davranışları temelinde literatüre katkı sağlaması ve özellikle tüketicileri çevre dostu akıllı teslimat noktaları hizmeti hakkında bilgilendirmesi, dahası sürdürülebilir bir yaşam için insanlığa katkı sağlaması beklenmektedir. Ayrıca gelecekte yapılacak çalışmalara da muhtemel katkısının olması beklenmektedir.

Smart delivery points, which are product delivery alternatives in last mile logistics, bring a different perspective to the distribution channel. Smart delivery points constitute an alternative as a product delivery option for the customers who are shopping online product purchases. This smart delivery method is of great importance since the shipping process, which is the last stage of the supply chain, has a large share in the environmental damage and is the costliest option for businesses. The aim of the research within the scope of this study is to examine the factors affecting the attitudes of consumers who are shopping online on using smart delivery points. The variables of the research were determined as environmental awareness, openness to innovation and social impact, and the survey method was applied to collect the necessary data. A 7-point Likert scale was used in the survey and 295 voluntary consumers participated in the survey. Depending on the research variables, factor analysis, reliability analysis and regression analysis were conducted to test the hypotheses. As the result of the research, the environmental awareness variable stands out as the most important variable in the attitudes of consumers who are shopping online on using smart delivery points. The other variable, openness to innovation, positively affects the tendency of innovative consumers to use smart delivery points depending on the characteristics of consumers. Finally, the social influence variable can affect the behavior of consumers to use smart delivery points based on the experiences of other consumers at the stage of experiencing a new product and service. The results of the study are expected to contribute to the literature on consumer behavior and especially to inform consumers about environmentally friendly smart delivery point services, and moreover, to contribute to humanity for a sustainable life. It is also expected to have a possible contribution to future studies.