Tüketicilerin küresel işletmelerin sosyal sürdürülebilirlik ihlâllerine yönelik boykot niyeti = Boycott intention of consumers against social sustainability violations of global companies

Abstract

Sürdürülebilirlik; günden güne hem toplumsal hem de bireysel alanlarda önemini arttırmaktadır. İktisadi olarak değerlendirildiğinde sürdürülebilirlik; kıt kaynakların verimli kullanılması ve nesilden nesile aktarılması temeline dayanmaktadır. Günümüzde ise sürdürülebilirlik olgusuna; etki alanları, kapsamı ve bileşenleri ile beraber hayatın her alanında farklı konu başlıkları ile rastlanılmaktadır. Çalışmada; öncelikle sürdürülebilirlik kavramı tarihsel ve kavramsal olarak yazındaki çalışmalar ışığında incelenmektedir. Küresel işletme kavramının doğru anlaşılması adına küresellik ve küresel işletme kavramları da yazındaki çalışmalar ışığında incelenmektedir. Sürdürülebilirlik ile küresel işletmelerin ilişkisi; Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (2015) kriter alınarak incelenmektedir. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ile küresel işletmelerin uyuşmazlık gösterdiği uygulamalar yazından ve haber kaynaklarından derlenmiştir. Bu uygulamalar hakkında nihai tüketicilerin bilinç ve farkındalık düzeyleri ile küresel işletmelere karşı davranış niyetleri ise anket çalışması ile sınanmakta ve sonuçları raporlanmaktadır. Çalışmanın amacı; sürdürülebilirlik kavramının sadece çevre boyutu ile değil, sosyal ve ekonomik boyutları ile kavramsal ve tarihsel olarak incelenmesidir. Çalışmanın diğer amacı ise; küresel işletmelerin sürdürülebilirdik ihlallerinin, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları kıstas alınarak eleştirilmesidir. Çalışmanın nihai amacı ise; son tüketicilerin, sosyal sürdürülebilirlik ihlalleri konusundaki bilinç düzeylerinin ve boykot niyetlerinin ölçülmesidir. Araştırmada nicel yöntemlerden faydalanılmıştır. Veri toplama yöntemi olarak çevrimiçi anket yöntemi tercih edilmiştir. Elde edilen veriler veri ayıklama sonrasında bir istatistikî paket program ile analiz edilmiştir. Hem parametrik hem de parametrik olmayan testlerle analizler gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda; tüketicilerin, küresel işletmelerin sosyal sürdürülebilirlik ihlallerine karşı boykot motivasyonları ve niyetleri olsa bile, ihlallere yönelik bilgi düzeylerinin (farkındalıklarının) düşük olması niyetlerin davranışa dönüşmesine engel olduğu tespit edilmiştir. Sürdürülebilirlik boyutlarından "sosyal sürdürlebilirliğin" ihlaller perspektifi ile ele alınması ve boykot bağlamında gerçek markalar üzerinden araştırılması araştırmanın özgün niteliğini ortaya koymaktadır.

Sustainability is gaining importance day by day, both in the social and individual spheres. In economic terms, sustainability is based on the efficient use of scarce resources and their transmission from generation to generation. Today, the concept of sustainability can be found in all spheres of life with different thematic focuses, not only with the dimensions, but also with its components. In this study, the concept of sustainability is first examined historically and conceptually through studies in the literature. To properly understand the concept of global company, the concept of globalization is also examined through studies in the literature. The relationship between sustainability and global company is examined in the light of The United Nations Sustainable Development Goals (2015). The United Nations Sustainable Development Goals and the malpractices of global companies were compiled from literature and the media. Consumer awareness of these practices and their boycott intentions are tested with surveys. Purpose of the study is a conceptual and historical examination of the concept of sustainability not only in its environmental but also in its social dimension. Another objective of the study is to critique the sustainability violations of global corporations, using the United Nations Sustainable Development Goals as criteria. The final objective of the study is to measure the level of awareness of end consumers about social sustainability violations and their boycott intentions. Quantitative methods were used for the study. An online survey was chosen as the method for data collection. After data extraction, the obtained data were analyzed using a statistical program. Analyzes were performed using both parametric and non-parametric tests. As a result of the research, it was found that consumers have boycott motivations and intentions against social sustainability violations of global companies, but their low knowledge (awareness) of violations prevents intentions from being translated into behavior. The fact that "social sustainability" is treated from the perspective of violations and studied on real brands in the context of boycotting is the originality of the research.