Eğitim filmlerinde yer alan değerlerin evrensel değerler çerçevesinde incelenmesi = The research of the values in the educative movies as part of universal values

Abstract

Değer, bireyin ve toplumun düşüncelerini ve davranışlarını değerlendirirken başvurduğu ölçüttür. Ayrıca milletlerin sahip olduğu maddi ve manevi unsurların bütünüdür. Bir topluma ait maddi ve manevi öğelerin bütününü temsil eden değerlerin nesilden nesile aktarılabilmesi için aile başta olmak üzere birçok etken etkili olmaktadır. Günümüzde değer aktarımını sağlayan temel unsurların başında etkili bir aktarım gücüne sahip olan kitle iletişim araçları gelmektedir. Özellikle televizyon, sinema gibi iletişim araçları bu aktarımın sağlanmasında önemli bir yere sahiptir. Televizyon veya sinema ekranlarında yayınlanan filmler eğlendirmenin, bilgilendirmenin yanı sıra değerlerin işlenmesinde ve aktarılmasında da etkin bir rol oynamaktadır. Nitekim günümüzde savaşların yaşanması, insanların birbirleriyle çatışma içerisinde olması bazı değerlerle ilgili eksikliklerin devam ettiğini göstermektedir. Bu eksikliğin giderilmesi için toplumları bir arada tutan evrensel nitelikteki değerler geliştirilmelidir. Bu gelişimin devam etmesi de evrensel değerlerin bireyler ve toplumlar tarafından içselleştirilmesiyle mümkün olacaktır. İletişim araçlarından sinema filmleri de içselleştirmenin sağlanabilmesi için etkin bir materyal olma gücüne sahiptir. Bu araştırmada da iletişim unsurları arasında yer alan sinema filmlerinden eğitsel içeriğe sahip olan bazı filmler evrensel değerler boyutunda incelenmiştir. Ayrıca eğitsel filmlerde belirlenen evrensel değerlerin United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) yaşayan değerler listesinde yer alan değerlerle örtüşüp örtüşmediği irdelenmiştir. Yine bu araştırmada film materyali ile değerler eğitimi mahiyetinde kazandırılabilecek diğer değerlerin çerçevesinin çizilmesi de amaçlanmıştır. Araştımanın veri kaynakları içerisinde İran yapımı; Cennetin Çocukları (Mecid Mecidi, 1997), Hindistan yapımı; Black (Sanjay Leela Bhansali, 2005), Arkadaşımın Evi Nerede? (Abbas Kiyarüstemi, 1987), ABD yapımı; Umudunu Kaybetme (Gabriele Muccino, 2006), Fransa, İsviçre ve Almanya yapımı; Koro (Christophe Barratier, 2005), İrlanda ve İngiltereyapımı; Sol Ayağım (Jim Sheridan,1989) ve Türkiye yapımı; 120 (Murat Saraçoğlu ve Özhan Eren, 2008) filmleri yer almaktadır. Eğitsel filmler farklı coğrafyaları temsil etmesi açısından farklı ülke yapımları arasından seçilmiştir. Araştırmada bu yönüyle maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Ayrıca İMDb puanı, en az 7.0 olan dram filmleri arasından seçilmesi ile de ölçüt örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmada filmlerin çözümlenebilinesi için içerik analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda filmlerde evrensel değerlere davranışsal ya da sözel olarak nasıl yer verildiği tespit edilmeye çalışılarak filmlerin bu değerleri ele alış biçimleri örnek diyaloglar ve sahneler eşliğinde sunulmuştur. Filmler belirli aralıklarla izlenip kaynakların taranmasıyla elde edilen bilgi ve tecrübelerden yararlanılarak analiz edilmiştir. Bunun yanı sıra bulgulara dair çözümlemeler yapılırken uzman görüşlerine de başvurulmuştur. Araştımanın sonucunda medya unsuru olan eğitsel filmlerde; yardımseverlik, dayanışma ve paylaşma, azim, merhamet, sevgi ve şefkat, sorumluluk, başarı, güven ve özgüven, doğruluk ve dürüstlük, umut, saygı, dayanışma, mutluluk, nezaket, affedici olma, adalet, dostluk ve arkadaşlık, bilgi ve bilimsellik, bağımsızlık ve özgürlük, birlik ve beraberlik ve vatanseverlik evrensel değerlerinin işlendiği tespit edilmiştir. Ayrıca işlenen evrensel değerlerin UNESCO değerler listesinde bulunan yardımseverlik, sorumluluk, sevgi, dürüstlük, saygı, mutluluk, özgürlük, birlik ve beraberlik değerleriyle de örtüştüğü belirlenmiştir. Bu sonuçların yanında filmi izletecek eğitimci ve ebeveynlere katkısı olabilecek değerler (vefa, fedakârlık, sabır) de tespit edilmiştir. Bununla birlikte incelenen tüm filmlerde evrensel değerler grubunda en çok vurgulanan değerlerin "yardımseverlik ve azim, dayanışma ve paylaşma" olduğu sonucuna varılmıştır. Yine UNESCO değerler listesinde de en çok "yardımseverlik" değerinin vurgulandığı belirlenmiştir. Araştırma sonuçları ve alanyazında yapılan çalışmalar dikkate alındığında eğitsel filmlerin veya sahnelerinin değer aktarım sürecinde etkin bir materyal olabileceği söylenebilir.

Value is the criterion that an individual and society uses when evaluating their thoughts and behaviors. It is also the whole of the material and spiritual elements that nations have. Many factors, especially the family, are effective in transferring the values that represent the whole of the material and spiritual elements of a society from generation to generation. Today, mass media, which have an effective transmission power, is one of the main elements that provide value transfer. Especially communication tools such as television and cinema have an important place in providing this transmission. Movies broadcasted on television or cinema screens play an active role in processing and transfer ring of values as well as entertaining and informing. As a matter of fact, the fact that wars are experienced today and that people are in conflict with each other show that there are still deficiencies in some values. Universal values that hold societies together should be developed in order to eliminate this deficiency. Continuation of this development will be possible by internalizing universal values by individuals and societies. Cinema films, one of the communication tools, have the power to be an effective material to ensure internalization. In this study, some films with educational content, which are among the communication elements, were examined in the dimension of universal values. In addition, whether the universal values determined in the educational films coincide with the values in the UNESCO list of living values or not was examined. Again, in this research, it was aimed to draw the framework of other values that can be gained as values education with film material. In the data sources of the research, Iranian production; Children of Heaven (Mecid Mecidi, 1997), made in India; Black (Sanjay Leela Bhansali, 2005), Where Is My Friend's Home? (Abbas Kiarostami, 1987), USA made; Losing Hope (Gabriele Muccino, 2006), Made in France, Switzerland and Germany; Choir (Christophe Barratier, 2005), Irish and British made; My Left Foot (Jim Sheridan, 1989) and Turkey made; 120 (MuratSaraçoğlu and Özhan Eren, 2008) films are included. Educational films have been selected from among different country productions in order to represent different geographies. In this respect, maximum diversity sampling was used in the study. In addition, criterion sampling was used by choosing among drama films with an IMDb score of at least 7.0. Content analysis method was used to analyze the movies in the research. In this context, it is tried to determine how the universal values are included in the films behaviorally or verbally, and the ways in which the films deal with these values are presented with sample dialogues and scenes. The films were analyzed periodically by watching the sources and using the knowledge and experience gained by scanning the sources. In addition, expert opinions were consulted while analyzing the findings. As a result of the research, in educational films that are media elements; It has been determined that the universal values of benevolence, solidarity and sharing, perseverance, compassion, love and affection, responsibility, success, trust and self-confidence, rigthteousness and honesty, hope, respect, cooperation, happiness, kindness, forgiveness, justice, friendship, knowledge and scientificness, independence and freedom, unity and togetherness and patriotism are processed. In addition, it has been determined that the values correspond to the values of benevolence, responsibility, love, honesty, respect, happiness, freedom, unity and solidarity, which are on the UNESCO list of values. In addition to these results, values that could contribute to the educators and parents who will make the movie watch (loyalty, sacrifice, patience) were also determined. Moreover, it was concluded that the most emphasized values in the universal values group in all the films examined were "benevolence and perseverance". Again, in the list of UNESCO values, it was determined that the value of "benevolence" was emphasized the most. Considering the research results and studies in the literature, it can be said that educational films or scenes can be an effective material in the value transfer process.