Öğretmen adaylarına yönelik STEAM tutum ölçeği geliştirme çalışması = Attitudes of pre-service teachers towards STEAM: A scale development study

Abstract

Öğretmen adaylarının Fen, Teknoloji, Mühendislik, Sanat ve Matematik (STEAM) eğitimine karşı tutumlarının olumlu yönde olması, onların mesleki hayatlarında STEAM yaklaşımını başarılı bir biçimde uygulayabilmeleri açısından önemlidir. Bu bağlamda mevcut araştırma kapsamında, eğitim fakültelerinin STEAM disiplinleri ile ilişkili öğretmenlik alanlarında öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının STEAM'e yönelik tutumlarının değerlendirilmesi amacıyla geçerli ve güvenilir bir STEAM ölçeği geliştirilmesi ve geliştirilen bu ölçekle öğretmen adaylarının STEAM'e yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Bir ölçek geliştirme çalışması olan mevcut araştırmada, çalışmanın amacı ve doğasına uygun olarak nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sürecinde ölçek geliştirme basamakları sırasıyla takip edilerek geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. STEAM tutum ölçeği geliştirme sürecinde sırasıyla Literatür İncelemesi, Madde Havuzu Oluşturma, Uzman Görüşü Aşaması, Ön Deneme Aşaması, Açımlayıcı Faktör Analizi, Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Güvenirlik Hesaplama basamakları izlenmiştir. Araştırmanın örneklemini, STEAM disiplinleri ile ilişkili öğretmenlik alanlarında (Fen Bilgisi Öğretmenliği, İlköğretim Matematik Öğretmenliği, Okul Öncesi Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Kimya Öğretmenliği, Fizik Öğretmenliği, Biyoloji Öğretmenliği) öğrenim görmekte olan öğretmen adayları oluşturmaktadır. Çalışmada örneklem, araştırmacının imkanları ve COVID-19 salgın döneminin sınırlılıkları göz önünde bulundurularak evrenden uygun örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Araştırma kapsamında, farklı üniversite ve bölümlerden toplam 715 katılımcıya ulaşılmıştır. Gerekli incelemeler sonucunda, analize dahil edilen katılımcı sayısı 561 olarak belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırma kapsamında geliştirilen STEAM tutum ölçeği kullanılmış, katılımcıların demografik özelliklerini belirlemek için ise yine araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formundan yararlanılmıştır. Araştırma sürecinde analizler SPSS 24 ve Lisrel 8.80 paket programları aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Faktör analizleri sonucunda, 21 madde ve 3 alt boyuttan oluşan yapı geçerliğine ve .893 güvenirlik katsayısına sahip bir ölçek oluşturulmuştur. Araştırmanın ikinci aşamasında, öğretmen adaylarının STEAM'e ve alt boyutlarına yönelik tutumları cinsiyet, sınıf düzeyi ve öğrenim gördükleri bölüm değişkenlerine göre incelenmiştir. Verilerin değişkenlere göre incelenmesi amacıyla, Bağımsız Örneklem t-testi (cinsiyet) ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) (öğrenim gördükleri bölüm ve sınıf düzeyi) yöntemlerine başvurulmuştur. Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının STEAM'e ve "21. Yüzyıl Becerileri" ve "Sanat ve Tasarım" alt boyutlarına yönelik tutum düzeylerinin "çok yüksek", "Mühendislik ve Tasarım Becerileri" alt boyutuna yönelik tutum düzeylerinin ise "yüksek" olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan, öğretmen adaylarının STEAM tutumlarının, ölçeğin tamamı ve alt boyutları açısından cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğrenim gördükleri bölüm değişkenine göre incelemeler yapıldığında ise, fen bilgisi öğretmen adaylarının "Mühendislik ve Tasarım Becerilerine Yönelik Tutum" düzeylerinin, ilköğretim matematik ve sınıf öğretmeni adaylarınınkine kıyasla anlamlı olarak daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

It is essential for pre-service teachers to have a positive attitude towards Science, Technology, Engineering, Arts and Mathematics (STEAM) education for them to be able to successfully apply the STEAM approach. In this context, within the scope of the current research, it is aimed to develop a valid and reliable STEAM scale to evaluate the attitudes of pre-service teachers who are studying in the fields of teaching related to STEAM disciplines of education faculties, and to examine the attitudes of them towards STEAM education in terms of various variables with developed scale. In this scale development study, correlational survey model, one of the quantitative research methods, was used in accordance with the purpose and nature of the study. During the research process, the scale development steps were followed in order and validity and reliability studies were carried out. The sample of the study consists of pre-service teachers who are studying in the fields of teaching related to STEAM disciplines (Science Teaching, Mathematics Teaching, Preschool Teaching, Computer and Instructional Technologies Education, Classroom Teaching, Chemistry Teaching, Physics Teaching, Biology Teaching). In the study, the sample was selected from the population by the convenient sampling method, considering the conditions of the researcher and the limitations of the COVID-19 pandemic period. In the research, a total of 715 participants from different universities and departments were reached. As a result of the examinations, the number of participants included in the analysis was determined as 561. The STEAM attitude scale, which was developed in the study, was used as a data collection tool in the research, and the personal information form prepared by the researcher was used to determine the demographic characteristics of the participants. In the study, the analyzes were carried out using the SPSS 24 and Lisrel 8.80 package program. In the process of developing the STEAM attitude scale, the steps of Literature Review, Item Pool Development, Expert Opinion Phase, Pretesting Phase, Exploratory Factor Analysis, Confirmatory Factor Analysis and Reliability Phase were followed, respectively. As a result of factor analysis, a scale consisting of 21 items and 3 sub-dimensions with construct validity and a reliability coefficient of .893 was created. In the second stage of the study, the attitudes of pre-service teachers towards STEAM and its sub-dimensions were examined according to the variables of gender, grade level and department. In order to analyze the data according to the variables, Independent Sample t-test (gender) and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) (department and grade level) methods were used. During the research process, the analyzes were carried out using the SPSS 24 package program. As a result of the research, it was determined that the pre-service teachers' attitude levels towards STEAM education and "21st Century Skills" and "Art and Design" sub-dimensions were "Very High", and their level of attitude towards "Engineering and Design Skills" sub-dimension was "High". On the other hand, it was concluded that the STEAM attitudes of pre-service teachers did not differ significantly in terms of the overall scale and its sub-dimensions, according to the variables of gender and grade level. When the analyzes were made according to the variable of the department, it was concluded that the "Attitudes Towards Engineering and Design Skills" levels of the pre-service science teachers were significantly higher than those of the primary school mathematics and classroom pre-service teachers.