ilkokul öğrencilerinin değer tercihlerinin belirlenmesi ve sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi = Determination of the value preferences of elementary school children and analysis of their value preferences in terms of socio-demographic various variables

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilkokul düzeyindeki çocukların değer tercihlerini belirlemek ve değer tercihlerinin sosyo-demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmektir. Bu araştırma betimsel tarama modeline göre desenlenmiştir. Araştımanın evrenini Sakarya ilinde faaliyet gösteren ilkokullarda eğitim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklemi ise basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olan 250 ilkokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin yaşları 7-11 arasında değişmekte olup 131'i kız (%52,4) ve 119'u erkek (%47,6) öğrencidir. Veri toplama arcı olarak Schwartz'ın Temel İnsani Değerler Teorisine (TBHV) dayanarak Döring tarafından geliştirilen ve Acun Kapukıran ve Gündoğan (2018) Türkçe'ye uyarlanan Resim Tabanlı Değer Araştırma Ölçeği (PBVS-C) kullanılmıştır. Modeli oluşturmak için çok boyutlu Ölçeklendirme analizleri (YTH) kullanılmıştır. İkili değişkenlerin karşılaştımasında bağımsız t testi analizi ve ikiden fazla değişkenlerin karşılaştırılmasında Varyans analizi (ANOVA) testi kullanılmıştır. Veri analizi sonucunda erkek öğrencilerin kendini aşmışlık boyutunda kız öğrencilere oranla daha yüksek puanlar aldıkları, anne baba eğitiminin ise değer tercihi üzerinde farklılaşmaya yol açmadığı tespit edilmiştir. Öte yandan, tüm boyutlar arasında anlamlı bir negatif korelasyon bulunmuştur. Araştırmanın, kullanılan resimlerin Türk kültürüne göre yeniden revize edilerek yenilenmesi önerilmektedir.

The aim of this study is to determine the value preferences of elementary school children and to investigate whether their value preferences differ according to various variables. This study was designed according to descriptive scanning model. The universe of the study consists of students studying in primary schools in Sakarya. The sample consists of 250 elementary school students determined by simple random sampling technique. The ages of the students participating in the study vary between 7-11 and 131 of them are female (52.4%) and 119 of them are male (47.6%). The Picture-Based Value Survey for Children (PBVS-C) developed by Döring based on Schwartz's Theory of Basic Human Values (TBHV) has been used. Multi-dimensional Scaling analyses (MDS) has been used to create the model. Independent t test analysis has been used to compare two variables and ANOVA test has been used to compare more than two variables. The data analysis showed that values did not conform to the Schwartz's theoretical structure and were settled in different locations. It has been found that male students give more importance to self-transcendence dimension than female students, and parent education has no effect on value choice. On the other hand, a significant negative correlation has been found between all dimensions. After the pictures used in the research have been revised according to Turkish culture, it is recommended to renew the study.