Bağımlı kişilik bozukluğunun örgütsel sonuçları bağlamında incelenmesi = Examination of dependent personality disorder in terms of organizational consequences

Abstract

Bu tez çalışması, bağımlı kişilik bozukluğunu (BKB) örgütsel sonuçları açısından incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma için, uygun Türkçe ölçüm aracının bulunamaması sebebiyle Tyrer, Morgan ve Cicchetti (2004) tarafından geliştirilen bağımlı kişilik bozukluğu ölçeğinin gerekli izinler alınarak, 468 katılımcıdan elde edilen bulgular ile uyarlama çalışması gerçekleştirilmiş ve ölçeğin psikometrik özellikleri test edilmiştir. Sonrasında, bağımlı kişilik bozukluğunun iş tatmini, yöneticiden memnuniyet, örgütten memnuniyet, aşırı iş yükü ve istismarcı yönetim algısı ile ilişkileri ölçülmüştür. Ayrıca BKB ve diğer örgütsel değişkenlerin sosyo-demografik özellikler açısından farklılaşma düzeyleri incelenmiştir. Tez çalışması nicel bir araştırma deseni ile tasarlanmış ve anket veri toplama yönteminden faydalanılmıştır. Araştırmada uyarlaması gerçekleştirilen bağımlı kişilik bozukluğu ölçeği, iş tatmini ölçeği, yöneticiden memnuniyet ölçeği, örgütten memnuniyet ölçeği, aşırı iş yükü ölçeği ve istismarcı yönetim ölçeği kullanılmıştır. Katılımcılar yüz yüze ve online olarak anket çalışmasında yer almıştır. Araştırmaya Türkiye genelinde kamu ve özel sektörde çalışan mavi ve beyaz yakalı 710 kişi katılmıştır. Araştırma sorularının ve hipotezlerin sınanabilmesi amacıyla iç tutarlılık testleri yapılmış sonrasında frekans, farklılık ve korelasyon analizleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, BKB ile iş tatmini ve yöneticiden memnuniyet arasında istatistiki olarak anlamlı negatif yönlü zayıf bir ilişki bulunmuştur. Buna karşılık, BKB ile aşırı iş yükü ve istismarcı yönetim arasında istatistiki olarak anlamlı pozitif yönlü zayıf bir ilişki bulgusu elde edilmiştir. Ayrıca BKB'nin çalışılan kademeye, yönetici pozisyonunda çalışma durumuna ve sektöre göre istatistiki açıdan anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırmanın bulgularına ve sonuçların olası nedenleri tartışma bölümünde yer verilmiştir.

This thesis study was conducted to examine dependent personality disorder (DPD) in terms of its organizational consequences. Due to the lack of a suitable Turkish measurement tool for the study, the dependent personality disorder scale developed by Tyrer, Morgan, and Cicchetti (2004) was adapted by obtaining necessary permissions, with the findings obtained from 468 participants, and the psychometric properties of the scale were tested. Afterwards, the relationships of dependent personality disorder with job satisfaction, satisfaction with the manager, satisfaction with the organization, work overload and abusive supervision perception were measured. In addition, the differentiation levels of DPD and other organizational variables in terms of socio-demographic characteristics were examined. The thesis study was designed with a quantitative research design and the survey data collection method was used. In the research, adapted dependent personality disorder scale, job satisfaction scale, satisfaction with the manager scale, satisfaction with the organization scale, work overload scale and abusive supervision scale were used. Participants took part in the survey study face-to-face and online. 710 blue and white collar employees working in the public and private sectors throughout Turkey participated in the research. In order to test the research questions and hypotheses, internal consistency tests were performed, and then frequency, difference and correlation analyzes were performed. As a result of the research, a statistically significant negative and weak relationship was found between DPD, job satisfaction and satisfaction with the manager. On the other hand, a statistically significant positive weak correlation was found between DPD and work overload and abusive supervision. In addition, it has been determined that DPD differs statistically significantly according to the level of employment, working status in managerial position and sector. The findings of the research and the possible reasons for the results are given in the discussion section.