The intellectual movement of the Bengali Muslims (1858-1924) = İngiliz imparatorluk gücüne karşı Bengal Müslümanlarının fikri hareketi (1858-1924)

Abstract

Bu çalışmada, 1858'den 1924'e kadar Bengal Müslümanlarının (Colonial Bengal) İngilizlerin İdaresi'nde yaşadığı değişim süreci sosyal, siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan bir bütün şeklinde ele alınarak derinlemesine analiz edilmiştir. Ayrıca Bengal Müslümanlarının İngiliz sömürge yönetimi sırasında sosyoekonomik ve eğitim dâhil olmak üzere yaşadığı geri kalmışlık her yönüyle incelenerek ayrıntılı olarak anlatılmaya çalışılmıştır. Müslüman aydınlar, 1858'den sonra Müslüman Bengal ulusunun kaderini tayin etmek amacıyla İngilizlere karşı herhangi bir silahlı çatışmadan kaçınarak uzlaşma ve modern eğitim politikalarıyla kimlik krizini aşmak için gayret göstermiştir. Bengal Müslüman aydınları, XIX. yüzyılın sonlarından itibaren İngiliz sömürge yönetimi altında eğitimin modernleşmesi, gazetelerin yayınlanması ve Hindistan alt kıtasındaki diğer Müslümanlar gibi akademik kurumların geliştirilmesi için mücadele etmişlerdir. Yine bu çalışmada Hindu-Müslüman ve Lig Kongresi arasındaki ilişki ve Bengal'in 1905'ten 1911'e bölünmesi ele alınmıştır. Kongre'de 1906'da Müslümanların resmi siyasi örgütlenmesinin kurulmasına tepkisi ve bunun hükümet üzerindeki etkisi de tartışılmıştır. Dakka Üniversitesi'nin kurulmasında, Bengal Müslümanlarının rolü ve kuruluşu sırasında karşılaştıkları olumsuz koşullar incelenmiş, Müslümanların kıtada Hilafet Hareketi (1919-1924) aracılığıyla öğrendikleri önemli siyasi farkındalık objektif bir şekilde analiz edilmiştir. Bu tezde, Arşiv belgeleri, hükümetin resmi kayıtları, gazeteler ile telif ve araştırma eserleri kullanılmıştır.

The purpose of this study is to investigate and give a complete picture of the dynamics of the intellectual movement of the Muslims of Bengal from 1858 to 1924. The main objective is to deeply analyze the integrated movement for education, social and economic development, self-determination, and the development of political consciousness of the Muslims of British-ruled Bengal (Colonial Bengal). Additionally, The reasons for the backwardness of Muslims in all aspects, including socioeconomic and education, were explored in detail during the British colonial rule. Moreover, the dynamics of the policy of compromise and modern education adopted by Muslim intellectuals after 1858 to improve the fate of the Muslim nation and to overcome the crisis of identity by avoiding the path of conflict against the British are presented. The struggle of the Muslim intellectuals of Bengal in the late nineteenth century under British colonial rule for modern education, the English language, the publication of newspapers, and the development of academic institutions like the Muslims of other parts of the Indian subcontinent is described. The relationship between the Hindu-Muslim and the League-Congress centered on the Partition of Bengal from 1905 to 1911 and the conflict between them was explained. The reaction of Congress to the establishment of the formal political organization of the Muslims, in 1906 and its impact on the government are also discussed. The role of Muslims in the establishment of Dhaka University and the adverse conditions faced by Muslims for its establishment have been examined. The important political awareness that Muslims learned through the Khilafat Movement (1919-1924) in the subcontinent has been analyzed impartially. This thesis is based on the Archival document, the government's official records, newspaper reports, and primary and secondary sources.