Tarihçi, tarih eğitimcisi, öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre Osmanlı klasik dönem tarihi öğretiminin problemleri ve çözüm önerileri = Problems and solution suggestions of teaching Ottoman classical period history according to the views of historians, history educators, teachers and students

Abstract

Tarihçi, tarih eğitimcisi, öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre Osmanlı (Klasik Dönem) tarihi öğretiminin problemleri ve çözüm önerileri isimli bu araştırmada, tarih öğretimi sürecinin paydaşları olan 11 tarihçi, 6 tarih eğitimcisi akademisyen, 10 tarih öğretmeni ve 24 onuncu sınıf öğrencisi ile görüşülmüştür. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan fenomenoloji (olgubilim) çalışma deseni kullanılmıştır. Uzman görüşü dâhilinde geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile gerçekleşen görüşmeler, 2016-2017 ve 2017-2018 eğitim-öğretim yıllarında gerçekleştirilmiştir. Görüşlemeler sonrasında elde edilen veriler doküman analizi ile incelenmiştir. Görüşme verileri, alt problemler ile uyumlu şekilde sınıflandırılmış, kodlamalar gerçekleştirilmiş, 11 tema olarak bulgularda sunulmuştur. Araştırmanın amacı, Osmanlı Klasik Dönemi tarihine ilişkin tarih öğretiminde karşılaşılan sorunları tespit etmek ve çözüm önerileri olduğu için araştırmanın kavramsal çerçevesinde Osmanlı tarihinin tarihyazımı ve tarih öğretimiyle ilgili alanyazını Cumhuriyet dönemi boyunca incelenmiştir. Bu kapsamda farklı dünya görüşlerine Osmanlı tarihyazımı incelenmiş, Osmanlı Klasik Döneminin sınırları literatürden hareketle sunulmuştur. Cumhuriyet dönemi boyunca, Osmanlı tarihi ile Osmanlı Klasik Dönemi tarihinin, tarih dersi öğretim programları ve tarih ders kitapları çerçevesinde anlatımı ve değişimi sunulmuştur. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, Türkiye'de çağdaş tarih öğretimi şartları çerçevesinde var olan sorunların Osmanlı Klasik Dönemi öğretimine de yansıdığı bulgusuna ulaşılmıştır. Osmanlı Klasik Dönemi hakkında tarihçi, tarih eğitimcisi, tarih öğretmeni ve öğrencilerin birbirinden farklı tanımlamalar, zaman dilimleri kullandığı bulgusuna ulaşılmıştır. Sosyal Bilimler, Anadolu, Anadolu İmam- Hatip, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi gibi farklı lise türlerinde okuyan öğrencilerin Osmanlı Klasik Dönem Tarihi öğretimine, Milli Eğitim Bakanlığının tekil politikalarına rağmen farklı baktığı ortaya çıkmıştır. Görüşmecilere göre tarih dersi öğretim programı ve ders kitaplarının Osmanlı Klasik Dönem Tarihi öğrenme- öğretme sürecinde yetersiz olduğu, tarihe ideolojik bakışın var olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Alana özgü öğretim yöntemlerinin tarih öğretmenleri tarafından yeterince bilinmediği ve benimsenmediği bulgusuna da ulaşılmıştır. Osmanlı Klasik Dönem tarihi öğretiminde, resmi öğretim kaynakları dışında popüler kültür, sözlü kültür, gibi informel veri kaynaklarının var olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Osmanlı Klasik Dönem tarihi öğretimi hakkında öğrenci merkezli, tarih öğretiminin paydaşlarının katkı vereceği bütüncül ve kapsamlı yeni öğretim modellerine ihtiyaç duyulduğu tespiti yapılmıştır.

In this study titled "Problems of Ottoman (Classical Period) history teaching and solution suggestions according to the views of historians, history educators, teachers and students", 11 historians, 6 history educators, 10 history teachers and 24 tenth grade students, who are the stakeholders of the history teaching process, were interviewed. Phenomenology study design, one of the qualitative research methods, was used in the research. The interviews, which were conducted with a semi-structured interview form developed with expert opinion, were conducted in 2016-2017 and 2017-2018 academic years. The data obtained after the interviews were analysed by document analysis. The interview data were classified and coded in accordance with the sub-problems and presented in the findings as 11 themes. Since the aim of the research is to identify the problems encountered in history teaching related to the history of the Ottoman Classical Period and to suggest solutions, the literature on the historiography and history teaching of Ottoman history in the conceptual framework of the research was analysed throughout the Republican period. In this context, Ottoman historiography was analysed from different world views and the boundaries of the Ottoman Classical Period were presented based on the literature. During the Republican period, the narration and change of Ottoman history and the history of the Ottoman Classical Period within the framework of history curricula and history textbooks were presented. According to the findings of the research, it was found that the problems existing within the framework of contemporary history teaching conditions in Turkey are also reflected in the teaching of the Ottoman Classical Period. It was found that historians, history educators, history teachers and students use different definitions and time periods about the Ottoman Classical Period. It has been revealed that students studying in different high school types such as Social Sciences, Anatolian, Anatolian Imam-Hatip, Vocational and Technical Anatolian High Schools have different views on the teaching of Ottoman Classical Period History despite the singular policies of the Ministry of National Education. According to the interviewees, it was found that the history curriculum and textbooks are inadequate in the learning-teaching process of the History of the Ottoman Classical Period and that there is an ideological view of history. It was also found that the teaching methods specific to the field are not sufficiently known and adopted by history teachers. In the teaching of the history of the Ottoman Classical Period, it was found that there are informal data sources such as popular culture, oral culture, apart from official teaching sources. It has been determined that student-centred, holistic and comprehensive new teaching methods are needed for the teaching of Ottoman Classical Period history, to which the stakeholders of history teaching will contribute.