Kur'an Kurslarındaki Dezavantajlı Kadınların Sosyalleşme Sorunları Ve Çözüm Önerileri

Abstract

Bu çalışmanın amacı Diyanet İşleri Başkanlığı?na bağlı Kur?an kurslarında eğitim gören öğrencilerden sosyoekonomik ve sosyokültürel sebeplerle dezavantajlı durumda olan kadınların sosyalleşme problemlerini ve Kur?an kursu eğitim sürecinin bu sorunların çözümüne ne gibi katkılarda bulunduğunu tespit etmektir. Çalışmanın temel hedefi ise dezavantajlı kadınların sosyalleşmesinde Kur?an kurslarının ve Kur?an kursu öğreticilerinin daha aktif rol almasına yönelik tekliflerde bulunmaktır. Nitel araştırma yönteminin esas alındığı çalışmada veri toplama araçları olarak literatür taraması, doküman incelemesi, gözlem ve görüşme teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın birincil veri kaynağını Kuran kursu öğreticileri ve öğrencileriyle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgular, Kur?an kurslarında eğitim gören kadınların önemli bir kısmının dezavantajlı bireylerden oluştuğunu göstermektedir. Yine yapılan alan araştırmasında, bu kadınların önemli bir kısmının birbiriyle iç içe geçmiş çeşitli sebeplerden kaynaklanan sosyalleşme sorunları yaşadığı görülmektedir. Bu anlamda mahallelerinde veya köylerinde açılan bir Kur?an kursu meslek sahibi olamayan, örgün veya yaygın eğitim kurumlarına düzenli olarak devam etmemiş kadınlar için önemli bir sosyalleşme imkânı sağlamaktadır. Çalışma kapsamında yapılan gözlem ve yarı yapılandırılmış görüşmeler Kuran kurslarında eğitim gören/görmekte olan yetişkin kadınların önemli bir kısmının çeşitli sosyoekonomik ve sosyokültürel nedenlerden dolayı dezavantajlı bireylerden oluştuğunu göstermektedir. Kadınların dezavantajlı olmalarının sebepleri düşük eğitim seviyesi, ekonomik yetersizlikler, iletişim problemleri; özgüven eksikliği, çekingenlik ve utangaçlık gibi psikolojik faktörler ile aile yapısı ve göç gibi sosyolojik etmenler etrafında toplanmaktadır. Bu çalışma özellikle eğitim eksikliği sebebiyle dezavantajlı duruma düşmüş yetişkin kadınlara odaklanmaktadır. Kur?an kursu öğrencileri üzerinde yapılmış az sayıda nicel çalışma dışında, bu kurslardaki dezavantajlı kadınların sosyalleşme sorunlarını ve bu sorunların çözümünde Kuran kurslarının oynayabileceği rolü inceleyen bir çalışmaya literatürde ulaşılamamıştır. Çalışmamız ilgili kurumlara yeni açılımlar sağlaması, Kur?an kurslarının daha işlevsel hale getirilmesi ve dezavantajlı kadınların sosyal uyumuna katkı sağlaması açısından önemli görülmektedir. Çalışma sonucunda Kur?an kurslarının dezavantajlı yetişkin kadınların sosyalleşmesinde önemli fonksiyonları olacağı görülmüştür.

ABSTRACT The aim of this project is that to detect the problems of the disadvantaged- because of their socioeconomic and sociocultural status- students who study at Qur’an Courses under Department of Religious Affairs; and the contributions of these courses on solving those problems. The main goal of this study is that to propose these Qu’ran courses and the teachers should be take more active role in socializing the disadvantaged women. In this work, quantitative research is opted as method and literature search, document review, observation and interview techniques are used as data collection tools. The primary data source of this research is consisted of the semi-structured interviews which are made with Qu’ran courses instructors and students. The results, which are acquired by this study, show that most of the women who study at Qu’ran courses are disadvantaged. Plus, these women have trouble with socializing because of some interwoven reasons which they have experienced. In this context, Qu’ran courses provide socializing opportunity to these women who have no professions and have never participated a formal education. The observations and semi-structured interviews- which made during the study- show that majority of these adult women who studied in the past or is studying still at Qu’ran courses are disadvantaged because of socioeconomic and sociocultural factors. When we glance at what reasons lead them to be disadvantaged, they can be count like that: low level of education, economic inefficiencies, communication problems; psychological factors (lack of confidence, shyness, pudency), sociological and familial agents. However, this study particularly focuses on the adult women who are disadvantaged because of low level of education. Apart from the limited number of studies on the Qu’ran courses students, it cannot be found a study which focuses on their role in solution of socializing problems and in solving that kind of these problems in the literature. Our study is considered significant in terms of these reasons: it will help to the relevant courses to get a new functional perspective for socializing the disadvantaged women. At the result of this project, it seems that Qu’ran courses have an important function on socializing disadvantaged adult women. Key words: Disadvantaged Segments, Socialization, Religion, Qo’ran Courses