TEK DİLLİ ÖZEL ALAN SÖZLÜKLERİNDE YAPI VE İÇERİK

Abstract

Genel sözlükler, kullanıcıların dil öğrenme ihtiyaçları ile ilgili metinlere odaklanmaktadır. Özel alan sözlükleri ise kullanıcıların belirli bir konu alanındaki öğrenme ve bilimsel metin üretme ihtiyaçları ile ilgili metinlere odaklanmaktadır. Özel alan sözlükleri, daha deneyimli sözlük kullanıcıları için bir referans kaynağı olarak kabul edilmektedir. Belirli bir konu alanının öğrenicisi, genel sözlükteki sınırlamalarla yetinmeyip özel alan sözlüğünün sunduğu veriler aracılığıyla ilgili alandaki üst dili daha iyi kavrar. Özel alan sözlüğü hazırlanmasında, “dış metin” ve “sözcük listesi” oluşturulması öncü adımlar olarak değerlendirilebilir. Bu aşamada sözlük hazırlayıcısı, hedef kullanıcının bilgi düzeyi, dil yeterliliği ve ihtiyaçlarına uygun hareket etmek zorundadır. Bergenholtz ve Gouws, özel alan sözlükleri ile ilgili üç kullanıcı tipinden söz eder: i) Uzmanlar, ii) Yarı uzmanlar, iii) Uzman adayları. Kaldı ki bu üç grubun dil yeterlilikleri de farklı düzeylerde olabilir. Sözlük hazırlayıcısı, farklı kullanıcı gruplarına göre sözlüksel metnini tasarlamalıdır. Araştırmada; özel alan sözlüklerinin hazırlanmasındaki aşamalar, izlenmesi gereken yaklaşım ve yöntem, hedef kullanıcı profili vb. kuramsal konular ele alınmış ve seçilen terimler (arı, doğru ve ek) farklı özel alan sözlüklerindeki tanımlarıyla karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. İnceleme, TDK’nin genel ağ sayfasındaki (http://tdk.gov. tr/index.php?option=com_bilimsanat&view=bilimsanat) özel alan sözlüklerinden elde edilen veriler üzerinden yürütülmüştür. Araştırma ile Türkiye’deki özel alan sözlükçülüğüne kuramsal ve uygulamalı açıdan katkı sağlanması amaçlanmıştır. Araştırma; Fuertas-Olivera’nın editörlüğünü yaptığı Specialised dictionaries for learners adlı kitapta yer verilen çerçeveye uygun bir şekilde yapılandırılmıştır. İnceleme, betimsel bir araştırma niteliğindedir.

General dictionaries focus on texts related to language learning_x000D_ needs of users. The specialised dictionaries focus on texts related_x000D_ to the learning needs of users in a specific subject field. Specialised_x000D_ dictionaries are considered as a reference source for more experienced_x000D_ dictionary users. The learner of a particular subject field does not_x000D_ content with the limitations in the general glossary, but better understand_x000D_ the specialised field’s language by means of the data provided by the_x000D_ specialised dictionary. In the preparation of the specialised dictionary;_x000D_ the creation of external text and specialised field’s word list can be_x000D_ considered as pioneering steps. At this stage, the dictionary maker has_x000D_ to act according to the knowledge, language proficiency and needs of_x000D_ the target user. Indeed, Bergenholtz and Gouws, speak of three types of_x000D_ users related to specialised dictionaries: i) Experts, ii) Semi experts, iii)_x000D_ Expert candidates. Moreover, the language proficiency of these three_x000D_ groups may be at different levels. The dictionary maker should design_x000D_ the lexical text according to different user groups. In the study; stages_x000D_ of preparation of specialised dictionaries, approach and method to be_x000D_ followed, theoretical issues such as target user profile are discussed._x000D_ In addition, selected terms (bee, pure; correct and addition/affixe) are_x000D_ examined in comparison with their definitions in different specialised_x000D_ dictionaries. Research has been conducted with the data obtained_x000D_ from the TDK web page (http://tdk.gov.tr/index.php?option=com__x000D_ billion&view=bilimsanat).With this research, it is intended to contribute_x000D_ the particular area of the field in Turkish lexicography both theoretically_x000D_ and practically. Research is structured according to the frame given_x000D_ in the book titled as Specialised Dictionaries for Learners edited by_x000D_ Fuertas-Olivera. The study is a descriptive research.