سفيان الثوري (تـ 161/778) أحد فقهاء ومحدثي القرن الثاني الهجري، نسبت المصادرُ إليه تفسيراً باسمه (تفسير سفيان الثوري)، والذي يعتبر من أوائل التفاسير بالرواية وصولاً إلينا، لقد ركزت الدراساتُ السابقةُ حول تفسير الثوري عن الكيفية، والمنهج الذي سار عليه الثوري في تفسيره، وكانت بعيدة عن البحث حول الأسباب التي تقف وراء هذا المنهج. فتساءلنا في مقالتنا عن الأسباب التي تقف وراء المنهج الذي اتبعه الثوري في تفسيره، سواء فيما يخص مصادره أو منهجيته، هذا من جهة، ومن جهة أخرى سعينا في هذه المقالة للتعرف على الموضوعات الأساسية التي تناولتها المرويات التفسيرية، ومعرفة أسباب تركيز تلك الروايات على موضوعات معينة دون غيرها. مستعرضين أيضاً العوامل السياسية والعلمية التي انعكست في تفسير الثوري؛ نظراً لتأثره بالواقع الذي عاش فيه. وعليه فإن هذا الجهد يهدف إلى تقديم إضافة متواضعة، تعين المهتمين في علم التفسير على فهم تفسير الثوري بشكل جيد.
One of the significant hadith and Islamic law scholars of the second century hijra, Sufyan al-Thawri (d. 161/778) compiled one of the first examples of received commentary (riwaya tafsir) with the tafsir book attributed to him. Existing studies on the aforementioned tafsir are generally descriptive and far from_x000D_
presenting the place of the author in the field of tafsir. In order to follow the_x000D_
traces of Thawri’s world of thought, this article aims to examine the background_x000D_
of his interpretations in the tafsir, analyse the narrations he compiled and focus_x000D_
on the reasons why these narrations concentrated around certain issues. Like all_x000D_
tafsir scholars, al-Thawri was the scholar of his period and he did not stay away_x000D_
from socio-political debates of the period. Hence, determination of effects of_x000D_
some historical and political developments on his work is also within the limits_x000D_
of this article. Thus, this study aims to make a modest contribution to better understanding of Sufyan al-Thawri’s commentary.;Hicrî ikinci asrın önemli muhaddis ve fakihlerinden olan Süfyân es-Sevrî (ö._x000D_
161/778), kendisine nispet edilen tefsîri ile rivayet tefsirinin ilk örneklerinden_x000D_
birini ortaya koymuştur. Söz konusu tefsir üzerine yapılan araştırmalar genelde_x000D_
deskriptif mahiyet taşımakta olup, müellifin tefsir ilmindeki yerini ortaya koymaktan uzaktır. Bu makale, Sevrî’nin düşünce dünyasının izlerini takip edebilmek adına, tefsirinde yaptığı yorumların arka planını deşifre etmeyi, muhteva ettiği rivayetleri analize tabi tutmayı ve bu rivayetlerin belli konular etrafında yoğunlaşmasının sebepleri üzerinde durmayı hedeflemektedir. Her müfessir gibi_x000D_
Sevrî’de kendi çağının âlimidir ve asrının sosyo-politik tartışmalarından bigâne_x000D_
değildir. Dolayısıyla bu esere tesir eden tarihi ve siyasi bazı amillerin yansımalarının tespiti de makalenin sınırları dâhilindedir. Böylece bu çalışma Süfyân esSevrî’nin tefsirciliğinin daha iyi anlaşılmasına mütevazı bir katkı sunmayı amaçlamaktadır.
