1875 yılında, Hersek’in Nevesin kazasında başlayan küçük isyan, Osmanlı Hükümeti’nin zafi yeti nedeniyle, kısa sürede Bosna ve Hersek’in neredeyse tamamına yayılmıştır. Osmanlı Hükümeti, isyanın yayılmaya başladığı süreçte de Sırbistan ve Karadağ’ın isyana dâhil olmasından çekinerek ve büyük Avrupa devletlerini endişelendirmekten imtina ederek, isyanı bastırmak için büyük bir güç kullanmamış ve bu politikanın sonucunda isyan uluslararası bir boyut kazanmıştır. İspanya’nın İstanbul, Viyana, Berlin ve St. Petersburg elçileri, isyanın başlangıcından itibaren, hazırladıkları raporlar aracılığıyla hükümetlerini yaşanan gelişmelerle bilgilendirmişlerdi. Bu çalışmada, ilgili elçilik raporlarında, tarafsız bir ülkenin temsilcilerinin gözünden olayların nasıl anlatıldığı ve yorumlandığı ortaya konulacaktır. Bu çerçevede, İspanya Dışişleri Bakanlığı Arşivi’nde Hersek isyanıyla ilgili oldukları tespit edilen 32 rapor incelenecektir.
The revolution which took part in Nevesin, Herzegovina in 1875 spread out to almost all parts of Bosnia and Herzegovina within a short period because of the inanition of the Ottoman Government. While the revolution was spreading out, hesitating from the entrance of Serbia and Montenegro to the revolution and refraining from the anxiety of the major European powers, the Ottoman Government, had not used power in order to suppress the revolution and this policy end up with the internalization of the trouble. Spanish ambassadors in Istanbul, Wien, Berlin and St. Petersburg, by means of their reports from the beginning of the revolution, informed their respective government about the progress of the rebellion of Herzegovina. In this study, it is aimed to present how these ambassadors describe and comment on the incidents about the rebellion in their reports. In this framework, 32 ambassador reports which have been determined in the Archive of Spanish Ministry of Foreign Aff airs will be investigated.