İslâm Hukukunda Mehir Davaları

Abstract

İslâm hukukunun kadının haklarını tespit ve tayin noktasında ortaya koyduğu en önemli hususlardan biri olan mehir, kültürlerde farklı isimler adı altında uygulanagelmiş olsa da salt kadının hakkı olma özelliğini İslâm hukuku sayesinde kazanmıştır. Para, mal, menfaat gibi şeylerin mehir olarak kabul edildiği İslâm hukukunda mehir, kadının şahsî malı olarak değerlendirilmiş ve bu mal üzerindeki tasarruf yetkisi kadına verilmiştir. Vasfı ne olursa olsun nikâh akdinde taraf olan her kadının mehir hakkı vardır. Evliliğin bir şekilde sona ermesi halinde kadın, yeni bir yuva kurma imkânı bulana kadar geçen süre zarfındaki ihtiyaçlarını mehir sayesinde karşılayabilecek ve belki de yüksek miktarda olan bir mehirle hayatını ekonomik açıdan güvence altına alabilecektir. İslâm hukukunda farklı çeşitleri olan mehrin, yarısının veya tamamının kesinleşmesini gerektiren hususlar, mezhepler arasında ihtilafa konu olsa da mehirsiz bir nikâh akdinin olamayacağı konusunda icma oluşmuştur. Mehrin tesmiye ya da teslimi hususunda ortaya çıkan anlaşmazlıklar ise mehir davaları olarak incelenip konuya dair hükümler tespit edilmiştir. Bu çalışmada mehir konusundaki ihtilaflar ele alınacaktır.

Cases of Dower in İslamic Jurisprudence Dower (al-mahr) is one of the most important matters revealed by Islamic law about determination and identification of women's personal rights. Even if dower has been applied with different names in the human societies, it has won feature of being mere woman's right thanks to Islamic law. In the Islamic law, in which money, goods, benefit have been accepted as dowers, dower has been evaluated as woman's personal property and the mere power of disposition has been given to the woman. Every woman who is one of the sides in the marriage contract has right of dower regardless of their attributes. Although there are some disputes between sects about issues that require the becoming definite dower's half or whole, there is an ijma about that a marriage contract can not be without a dower. The conflicts about specifying or delivering of dower have been examined and the judgements regarding the issue have been determined. In this study, the disputes about matter of dower will be handled.