İlköğretim öğrencilerinin bilinçli tüketicilik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim öğrencilerinin bilinçli tüketicilik düzeylerini incelemektir. Bu amaçla üç alt boyuttan oluşan 19 maddelik bir ölçek geliştirilmiştir. Ölçek geçerlik ve güvenirlik analizleri için Sakarya ilinde öğrenim gören 113 öğrenciye uygulanmıştır. Bu uygulamadan elde edilen veriler doğrultusunda yapı geçerliği için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı .77 olan ölçek, varyansın %40.5’ini açıklamaktadır. Ölçeğin alt boyutları “tüketici sorumluluğu”, “kalite” ve “bütçe fiyat bilinci”dir. Doğrulayıcı faktör analizinden elde edilen uyum indeksi değerleri üç boyutlu bilinçli tüketicilik düzeyi ölçeğinin iyi uyum verdiğini göstermektedir. Ölçek, 2009- 2010 eğitim öğretim yılında Sakarya’da öğrenim gören 223’ü kız, 250’si erkek olmak üzere toplam 473 ilköğretim dördüncü sınıf öğrencisine uygulanmıştır. Araştırma sonucunda tüketici sorumluluğu bilinci, kalite bilinci ve ölçeğin toplamında anne eğitim durumuna göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılmış ve yeni araştırmalar için önerilere yer verilmiştir.

The purpose of this is study is to analyze the level of conscious consumerism of primary school students. For that purpose, a 19-item scale consisting of three sub-dimensions was developed. In order to test conduct validity and reliability, the scale was administered on 113 students studying in Sakarya. In accordance with the data obtained, an exploratory factor analysis was conducted for construct validity purposes. The scale with a Cronbach Alpha reliability coefficient of .77 accounts for 49.5 of the variance. The sub-dimensions of the scale are “consciousness of consumer responsibility”, “consciousness of quality” and “consciousness of budget-price”. The fit index values which obtained from confirmatory factor analysis showed that the three-dimensional level of conscious consumerism scale fit well. The scale was administered on 473 4th grade students- 223 females and 250 males- who studied in Sakarya during the educational year of 2009-2010. The study concluded that there were meaningful diff erences in consciousness of consumer responsibility, consciousness of quality and the whole scale depending on the educational status of mothers. Results were discussed in light of literature and some suggestions were given for further studies.