Başarı Yönelimleri Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Problem Durumu: Öğrencilerin dikkate alınması gereken önemli problemlerinden bi- risi, öğrenme görevleri için belirledikleri amaçların ve motive oldukları değişkenle- rin sıklıkla işlevsiz olmasıdır. Bununla birlikte, başarı yönelimlerini ölçmeye yönelik yapılan çalışmaların sayısı oldukça sınırlıdır. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı Midgley ve diğerleri (1998) tarafından geliştirilen Başarı Yönelimleri Ölçeği’ni (BYÖ) Türkçeye uyarlamak ve geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını yapmaktır. Araştırmanın Yöntemi: Araştırmanın örneklemini Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakül- tesi’nin çeşitli bölümlerinde öğrenim gören 607 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. 298’i kız, 309’u erkek öğrenciden oluşan örneklemin yaş ortalaması 20’dir. Araştır- mada ölçeğin yapı geçerliği, madde analizi ile test-tekrar test ve Cronbach alfa iç tu- tarlılık güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 11.5 ve LISREL 8.54 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular ve Sonuçlar: BYÖ’nün dilsel eşdeğerlik puanını belirlemek amacıyla yapılan ça- lışma sonucunda İngilizce ve Türkçe form arasındaki korelasyonlar öğrenme yönelimi (ÖY) için .93, performans-yaklaşma yönelimi (PYAY) için .90 ve performans-kaçınma yönelimi (PKAY) için .96 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulanmış ve orijinal formda olduğu gibi üç faktörde uyum ver- diği bulunmuştur. BYÖ’nün faktör yüklerinin ÖY alt boyutu için .47 ile .78, PYAY için .67 ile .92 ve PKAY için .48 ile .69 arasında değiştiği görülmüştür. Yapılan madde ana- lizi sonucunda, ölçeğin düzeltilmiş madde-toplam korelasyonlarının ÖY için .42−.58, PYAY için .48−.61 ve PKAY için .48−.60 arasında değiştiği, %27’lik alt ve üst grupların madde puanlarındaki farklara ilişkin t değerlerinin ise 7.41 ile 27.94 arasında sıralandı- ğı bulunmuştur. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayıları ÖY için .77, PYAY için .79 ve PKAY için .78 olarak belirlenmiştir. Ölçeğin test-tekrar test güvenir- likleri ise her bir faktör için sırasıyla .95, .91 ve .94 olarak bulunmuştur. Öneriler: Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda uyarlanan ölçeğin öğ- rencilerin başarı yönelimlerini geçerli ve güvenilir biçimde ölçeceği söylenebilir. Öl- çeğin bu alandaki eksikliğin giderilmesine ve öğrenme, danışma psikolojisi ve eği- tim psikolojisi gibi alanlara katkısı olacağına inanılmaktadır.